Sanice (niem. Sänitz)
Fabryka tektury
Adres:
Sanice
Gmina Przewóz woj. lubuskie
Lata działalności:
1866 - 1945
Profil produkcji
tektura lita
Asortyment produkcji
Wysokiej jakości przeszpan (niezwykle twarda tektura o wysokiej gładkości) dla różnych branż, m.in. dla przemysłu elektrotechnicznego, tektura żakardowa, tektura introligatorska
Wykaz właścicieli
Rodzina Kade
Kade & Co. – 1880
Kade & Co. Fabrikgeschäft – 1909
Kade & Co. Preβspanfabrik G.m.b.H. – okres międzywojenny i lata II wojny światowej.
Opis
Początki firmy sięgają 1866 r. Wg informacji z lat 80. XIX w. zakład specjalizował się w produkcji preszpanu (tektury o wysokim stopniu twardości i gładkości o właściwościach izolacyjnych). Na przed pierwszą wojną światową w fabryce eksploatowano 4 maszyny okrągłositowe. Urządzenia energetyczne dawały energię o mocy 325 KM (300 KM para, 25 KM woda). Zakład zatrudniał ok. 200 pracowników. W materiałach z okresu międzywojennego firma Kade & Co. nie ujawniała danych na temat parku maszynowego, podając że jako środki produkcji wykorzystuje parę, wodę i prąd elektryczny.
Zakład był czołowym producentem preszpanu w Niemczech. Klientami firmy z Sanic były czołowe firmy z branży elektrotechnicznej, m.in. AEG czy Simens oraz liczni odbiorcy w niemal wszystkich krajach świata. Koncern AEG stał się nawet właścicielem 1/3 udziałów w firmie.
W czasie działań wojennych wiosną 1945 r. fabryka uległa częściowemu zniszczeniu. Jednak nie podjęto decyzji i jej odbudowie, lecz zdemontowano park maszynowy i przewieziono do Krapkowic i zainstalowano w halach fabrycznych opróżnionych z urządzeń przez Armię Radziecką. Produkcję preszpanu uruchomiono w Krapkowicach w 1949 r. i kontynuowano do lat 90. XX w.
Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:
Adressbuch der Maschinen-Papier- und Pappen-Fabriken so wie Holzstoff- Strohstoff- & Cellulose-Fabriken des deutschen Reiches, Oesterreich-Ungarns und der Schweiz, Biberach 1880.
Adressbuch der Papierindustrie Deutschlands und der Schweiz, Berlin 1914.
Szymczyk M., Śląskie papiernictwo w okresie industrializacji kapitalistycznej, Duszniki-Zdrój 2000.
Szymczyk M., Polski przemysł papierniczy 1945-1989, Duszniki-Zdrój 2007.
Vangerow O., Die heutige schlesische Papierfabrikation, „Zellstoff und Papier” 1927, nr 7
Opracowanie:
Maciej Szymczyk