Asortyment produkcji

• celuloza siarczynowa
• papier maszynowy

Wykaz właścicieli

• Oskar Meiβner – 1883–1888
• Rathsdamnizer Cellulose- und Papierfabriken A.G. – 1888–1899
• Rathsdamnitzer Papierfabrik A.G. – 1899–1912
• Varziner Papierfabrik A.G. – 1912–1933

Opis

Zakłady celulozowo-papiernicze były zlokalizowane na południe od miejscowości Dębnica Kaszubska, nad rzeką Skotawą (dopływ Słupi).

W Dębnicy Kaszubskiej papier czerpano ręcznie już w XVI w. W 1847 r. młyn przebudowano na fabrykę, instalując tam maszynę papierniczą. Jednak w 1881 r. papiernia doszczętnie spłonęła. Częściowo na jej gruzach wybudowano nowoczesne zakłady celulozowo-papiernicze. Jako pierwszą uruchomiono w 1883 r. wytwórnię celulozy, w której zastosowano technologię zakupioną u Aleksandra Mitscherlicha. Rok później uruchomiono papiernię. Nowe zakłady wykorzystywały teren papierni, która spłonęła w 1881 r., jednak ich obszar był znacznie większy niż zniszczonej fabryki.

W następnych latach zakłady były kilkakrotnie rozbudowane. W 1905 r. wybudowano nową halę produkcyjną z wielką maszyną skonstruowaną w Cieplicach na Śląsku do produkcji papierów celulozowych i pergaminowych tłuszczoodpornych. Według danych za rok rozliczeniowy 1907/1908 wytworzono tu 4,2 tys. t celulozy i 4,4 tys. t papieru. W 1912 r. spółka zbankrutowała. Dodatkowo wybuchł w fabryce pożar, który częściowo ją zniszczył. Nieczynne zakłady zostały wykupione przez dotychczasowego konkurenta – Varziner Papierfanrik z Kępic. Nabywca zapłacił za nabytek 600 tys. marek (w dziele Karla-Heinza Pagela podana kwota zakupu to 500 tys. marek), jednak jeszcze w tym samym roku zainwestowano w remonty znajdujących się tam maszyn papierniczych i celulozowni około 400 tys. marek, dzięki czemu ich możliwości produkcyjne wzrosły do 35 t papieru na dzień (czyli około 10 tys. t rocznie). Fabryka ponownie została uruchomiona w 1913 r., dając zatrudnienie 500 osobom. W 1914 r. rozbudowywano fabrykę w Dębnicy Kaszubskiej; m.in. zainstalowano maszynę do odwadniania masy celulozowej. W latach I wojny światowej wprowadzono produkcję nitrocelulozy przydatnej do wytwarzania materiałów wybuchowych.

W latach 20. XX w. zmodernizowano urządzenia produkcyjne. Oprócz celulozowni zakład wyposażony był w aż pięć maszyn papierniczych, z których jedna została wybudowana w 1928 r. Jednak koniunktura nie pozwalała na rozwój zakładów. Ponadto wzrosły koszty działalności (od 1919 r. w zakładzie skrócono dzień pracy z 12 do 8 godzin, co skutkowało zwiększeniem liczby zatrudnionych niemal o jedną trzecią). W latach wielkiego kryzysu gospodarczego sytuacja spółki papierniczej znacznie się pogorszyła, a zakłady w Kępicach okresowo musiały zaprzestać działalności. Sytuacja zakładów w Dębnicy Kaszubskiej była nieco lepsza, a na początku 1933 r. pracowało tu aż 700 osób. Jednak decyzją kierownictwa Varziner Papierfabrik A.G. postanowiono z końcem czerwca 1933 r. zamknąć fabrykę w Dębnicy Kaszubskiej w celu ratowania wytwórni w Kępicach. W kolejnych miesiącach urządzenia produkcyjne przeniesiono do Kępic, jednak pracę w tym zakładzie otrzymała tylko niewielka część załogi zamkniętej wytwórni. W 1936 r. w budynkach dawnej papierni uruchomiono zakład przetwarzający len na nici. W 1945 r. urządzenia lniarskie padły łupem Rosjan, a polskie władze wykorzystały tereny po zakładach celulozowo-papierniczych na garbarnię.