Wykaz właścicieli

• Eliasz Meisner (założyciel) – 1733
• Ernst Meisner – od 1766
• Getschmann – od 1827 do 1854
• Schlatius (dzierżawca w latach 50. XIX w., jeszcze za Getschmanna; za jego działalności fabryka była na skraju bankructwa)
• C.F. Dietrich – od 1854/1855
• Harsleben
• A.W. Conradi
• spółka Leppine i Fülling – około 1860

Opis

Papiernia położona nad młynówką łączącą się z rzeką Płonią, na północ od Barlinka w tzw. Wilczym Zakątku. W 1733 r. powstało pismo do nowomarchijskiej Kamery Wojny i Domen w Kostrzynie skierowane do jej odpowiednika w Szczecinie w celu ustalenia, do kogo należy ziemia w tym rejonie – do miasta Barlinka czy wsi Żydowo. Zwrócono się z takim zapytaniem, ponieważ do urzędu zgłoszono chęć wybudowania nad Płonią papierni, a miejscowości te leżały w dwóch różnych prowincjach państwa pruskiego; granica między nimi przebiegała przez Wilczy Zakątek (niem. Wolfswinkel). Należało ustalić, kto jest właścicielem gruntu przed wydaniem pozwolenia na działalność papierni. Ziemia należała do miasta Barlinka leżącego w prowincji Nowa Marchia. Już 28 maja 1733 r. król Fryderyk Wilhelm I podpisał zgodę na budowę w tym miejscu młyna papierniczego. Papiernikiem, który wystąpił o to pozwolenie był Eliasz Meisner, który po upływie trzyletniej wolnizny miał płacić podatek roczny w wysokości 25 talarów. Kamera w Kostrzynie zwolniła go z opłat aż na 4 lata. Meisner pozyskiwał surowiec szmaciany nie tylko w Barlinku, ale także w powiecie strzeleckim i gorzowskim oraz na terenie ziem pomorskich. Rajcy miejscy z Barlinka uznali, że zbieracze działają nielegalnie i jest to działalność niekoncesjonowana, wobec tego zakazali pozyskiwania szmat, a surowiec skonfiskowano. Ponieważ szmaciarze zbierali odtąd surowiec nielegalnie, grożono im aresztem. Meisner poskarżył się Kamerze na działalność władz miejskich i poprosił o interwencję w tej sprawie. Kamera ukarała miasto i nakazała zniesienie wszelkich zakazów na pozyskiwanie surowca przez szmaciarzy Meisnera. Papiernia eksportowała papier m.in. statkami do Szwecji, większość XVIII-wiecznych akt Barlinka zapisano na papierze wyprodukowanym przez młyn Meisnera; papiernia dostarczała także papier do Głównej Królewsko-Pruskiej Kamery Stemplowej w Berlinie. Za czasów następcy Eliasza, jego syna Ernsta, papiernia przeszła rozbudowę kosztem 500 talarów. Sprowadzono wówczas holendra, który wymagał dodatkowej energii i przebudowy progu wodnego. Modernizacja została zakończona w 1772 r. W 1787 r. papiernię poddano dalszej przebudowie; między innymi doprowadzono wodę z nowego czystszego źródła (Rausche), co wymagało olbrzymiej pracy inżynieryjnej, tj. podniesienie lustra wody poprzez wybudowanie tamy i skierowanie wody pod górę akweduktami; uzyskiwano dzięki temu papier doskonałej jakości. Koło wodne miało około 4 m średnicy, a spiętrzenie wody utworzono sztucznie. Początkowo manufaktura zatrudniała około dziesięciu osób, w szczytowym okresie nawet siedemdziesięciu pracowników. W posiadaniu Meisnerów pozostawała do 1827 r., zatem przez 94 lata. W 1827 r. została kupiona za 10 tys. talarów przez Getschmanna. W 1842 r. sprowadził on maszynę parową o mocy 6 KM. Dla maszyny wybudowano osobny budynek z wysokim kominem; po kilku latach maszyna została sprzedana do Gorzowa i wymieniona na mocniejszą. Na początku lat 50. lub tuż przed 1850 r. zamontowano maszynę papierniczą wyprodukowaną przez J. Scholza z Żukowa (Suckau). W połowie XIX w. działały w Barlinku cztery holendry: dwa miały napęd wodny, a dwa wraz ze sprzężoną z nimi maszyną papierniczą napędzał napęd parowy. W okresie produkcji maszynowej fabryka zatrudniała 32 mężczyzn, 24 kobiety i 12 dziewcząt, które pracowały w niepełnym wymiarze. Po 1850 r. zakład nabył kupiec i fabrykant papieru C.F. Dietrich, który zapewne zbankrutował. Po nim w barlineckiej papierni nastał właściciel Harsleben, następnie kupiec z Poczdamu A.W. Conradi, który był jedynie dzierżawcą, dalej wymieniani są jako właściciele Leppine i Fülling, którzy tworzyli spółkę. W ich czasie odbudowano zaporę i wodociąg, by przywrócić lepszą jakość papieru. Ponieważ w Barlinku linię kolejową uruchomiono dopiero pod koniec XIX w. papiernia stopniowo podupadała ze względu na brak możliwości taniego i szybkiego zbytu swojego produktu. Obiekt leżał na uboczu i nie wytrzymał konkurencji ze strony innych zakładów. Likwidacja nastąpiła około lat 1867–1868. W 1869 r. nastąpiła przebudowa fabryki na młyn zbożowy.

Znaki wodne

inicjał właściciela – litery EM; inicjał EM, nazwa miasta (NEUBERLIN, później nowa nazwa BERLINSCHEN), data i znak gatunku – po 1749; wizerunek Fryderyka Wilhelma III – za czasów papiernika Getschmanna, na najlepszych gatunkowo arkuszach