Wykaz właścicieli

• Forke & Co – 1888
• Karl Pfeiffer – 1897
• Schlesische Pappenfabriken A.G. – od 1900

Opis

Historia Świętoszowa od 1898 r. ściśle związana była z istniejącym tu poligonem wojskowym oraz ogromnymi koszarami wojskowymi, które w latach 1945–1991 stanowiły jedną z największych baz wojskowych ZSRR na terenie Polski. Istniała tu również duża wytwórnia tektury, której losy nie są w pełni znane.

Latem 1888 r. w prasie papierniczej ukazała się informacja o uruchomieniu w Świętoszowie fabryki tektury Forke & Co. Możliwości produkcyjne nowego zakładu wynosiły 10 tys. kg tektury skóropodobnej na dobę. W 1897 r. do fabryki w Świętoszowie kupiono – w firmie F.W. Strobel z Chemnitz – płaskositową maszynę papierniczą. Inwestycja, zapewne realizowana na kredyt, okazała się sporym ciężarem dla przedsiębiorstwa i pod koniec 1898 r. firma, której właścicielem był wówczas Karl Pfeiffer, zbankrutowała. Kupił ją hrabia Solms za kwotę 229 tys. marek, przejmując jednocześnie długi hipoteczne na ponad 211 tys. marek. Z początkiem 1900 r. świętoszowski zakład został włączony do spółki Schlesische Pappenfabriken A.G. razem z fabryką tektury w Osiecznicy. Na przełomie XIX i XX w. zakład wytwarzał brązowe papiery i sprzedawał w formie rolek oraz arkuszy.

Przed I wojną światową nastąpiła zmiana profilu produkcji z papieru na tekturę. Wiązało się to ze zmianą maszyny płaskositowej na okrągłositową. Wytwarzano na niej do 12,5 ton tektur wodoodpornych oraz tektur typu duplex. Jako surowiec wykorzystywano ścier produkowany na dwóch nowoczesnych trójprasowych ścierakach. W zakładzie zatrudniano wówczas 65 osób. Według danych z połowy lat 20. fabryka posiadała napęd o mocy 800 KM, z czego 500 KM wytwarzały turbiny wodne, a 300 KM parowe. W zakładzie eksploatowano dwa ścieraki, pięć odwadniarek ścieru oraz jedną wielositową maszynę do produkcji kartonu. Na dobę powstawało tam nawet 15 t tektury. Z racji dużej wydajności świętoszowskiej kartoniarki część wykorzystywanego tu ścieru przywożono z zakładu w Osiecznicy. Fabryka funkcjonowała przynajmniej do 1945 r. Po zajęciu świętoszowskiego poligonu przez Rosjan stał się on jedną z baz wojsk radzieckich na terenie Polski. Również fabryka ścieru i kartonu została zajęta przez Armię Czerwoną. Polskie władze próbowały bezskutecznie przejąć zakład. Dziś nie wiadomo, czy po wojnie zdemontowano ciąg produkcyjny i wywieziono go do ZSRR, czy na miejscu produkowano karton na potrzeby radzieckiego garnizonu.

W 1991 r. rozpoczęło się wycofywanie wojsk radzieckich ze Świętoszowa, a ostatni żołnierze wyjechali na wschód 20 lipca 1992 r. Polskie władze przejęły zabudowania po fabryce tektury. Na początku XXI w. kompleks uległ rozbiórce.