Janowice Wielkie (niem. Jannowitz)
Młyn papierniczy, Fabryka papieru / papiernia
Adres:
ul. 1 Maja
Janowice Wielkie, woj. dolnośląskie
Lata działalności:
przed 1614 - 1992
Profil produkcji
papier czerpany, papier maszynowy, ścier
Wykaz właścicieli
- Eduard Wilhelm Münch (właściciel papierni)
- Schlesische Zelulose- und Papierfabriken A.G. – 1898–1945
- własność państwowa – 1945–1991
Opis
W Janowicach Wielkich (niem. Janowitz) papier czerpano ręcznie przed 1614 r. W 1854 lub 1860 r. młyn przebudowano na maszynową fabrykę papieru. Na przełomie XIX i XX w. zainstalowano trzy nowe maszyny papiernicze, dzięki czemu zakład stał się jedną z największych papierni w regionie. Po II wojnie światowej fabrykę znacjonalizowano. Przez lata eksploatowano ją bez większych inwestycji. W 1991 r. zakład zamknięto, a w kolejnych latach uległ fizycznej likwidacji.
Najważniejsze inwestycje z okresu przemysłowej działalności:
około 1860 – zainstalowanie pierwszej maszyny papierniczej firmy Escher Wyss
1893 – budowa drugiej maszyny papierniczej skonstruowanej przez firmę Füllner
1903 – budowa trzeciej maszyny papierniczej skonstruowanej przez firmę Füllner
1909 – najstarszą maszynę zastąpiono nowym urządzeniem skonstruowanym przez firmę Füllner
Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:
Junker U., Hössle F., Die Papiermühlen im Regierungsbezirk Liegnitz in Schlesien, Bodnegg 2004, s. 62.
Maleczyńska K., Dzieje starego papiernictwa śląskiego, Wrocław 1961, s. 96.
Szymczyk M., Śląskie papiernictwo w okresie industrializacji kapitalistycznej, Duszniki-Zdrój 2000, s. 100.
Szymczyk M., Od młyna do fabryki – zarys dziejów papierni w Janowicach Wielkich, „Przegląd Papierniczy” 2021, nr 5, s. 279–283.
Opracowanie:
Jan Bałchan