Kowalowa (niem. Schmidtsdorf)
Fabryka papieru / papiernia, Fabryka ścieru / ścieralnia
Adres:
ul. Wałbrzyska 38
Kowalowa woj. dolnośląskie
Lata działalności:
poł. XIX w. - 1937
Profil produkcji
papier maszynowy
Asortyment produkcji
ścier, papier do druku rotacyjnego, papier do pisania i wytwarzania tapet
Wykaz właścicieli
Ch. F. P. Hendler – od założenia fabryki do 1857 r.
Eduard Hendler – od 1857 r.
Berliner Actien-Gesellschaft für Papierfabrikation – przed 1872 r.
Ullstein & Co. – od 1878 r.
Emil Cohn & Co. – przed 1892 r.
Paul Bartsch i jego następcy – od 1911 r.
Opis
Papiernia w Kowalowej koło Mieroszowa wybudowana została w połowie XIX wieku przez Ch. F. P. Hendlera jako filia fabryki mieroszowskiej. W 1884 r. zakład filialny został rozbudowany: zainstalowano w nim nową maszynę füllnerowską o szerokości 1,93 m brutto z sześcioma cylindrami suszącymi, która przystosowana była do produkcji papieru do druku rotacyjnego oraz papierów barwnych i prospektowych. W latach 80. XIX w. przy papierni w Kowalowej powstała ścieralnia.
Młodszy zakład już na początku XX w. był znacznie większy i nowocześniejszy od fabryki w Mieroszowie. Wg danych z 1910 r. wytwarzano tu 15 ton ścieru i 13 ton papieru, gdy w Mieroszowie tylko 5 ton papieru. Fabryka specjalizowała się w produkcji papierów do pisania i drukowania oraz podłoży do wytwarzania tapet.
Fabryka w Kowalowej od 1911 r. należała do Paula Bartscha, właściciela zakładu papierniczego w Barcinku. W okresie międzywojennym papiernia nie była już modernizowana, skutkiem czego jej stan techniczny stale się pogarszał. W wyniku dekapitalizacji urządzeń, w 1937 r. papiernia została zamknięta.
Obecnie budynki po dawnej papierni są siedzibą Szkoły Podstawowej w Kowalowej.
Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:
Szymczyk M., Śląskie papiernictwo w okresie industrializacji kapitalistycznej, Duszniki Zdrój 2000.
Zehn Jahre Deutscher Druckpapier Verband im Bilde, 1910.
Opracowanie:
Maciej Szymczyk