Masłońskie
Fabryka tektury, Fabryka ścieru / ścieralnia
Adres:
ul. Żarecka 24
Masłońskie, woj. śląskie
Lata działalności:
1880 - po 2005
Profil produkcji
tektura lita
Asortyment produkcji
- ścier
- tektura lita: introligatorska, walizkowa, brązowa, kartonaże, opakowania do jaj
Wykaz właścicieli
- rodzina Hasfeld – od 1880
- państwowa branża papiernicza – po 1945
- Telesto – pocz. XXI w.
Opis
Fabryka została założona przez Leona Hasfelda, a nazwana została Natalin – od imienia jego żony. Zakład zajmował się produkcją ścieru i tektury. Po Leonie Hasfeldzie zakład przejął jego syn Zdzisław. W latach 30. XX w. Hasfeld był jednocześnie właścicielem fabryki tektury „Klepaczka” w Kamienicy Polskiej, leżącej ok. 10 km. na północny zachód od „Natalina”. Należał do niego również zakład wytwarzający tekturę w sąsiednim Poraju. Wszystkie trzy fabryki: „Klepaczka”, „Natalin” i „Poraj” leżały nad Wartą, w niewielkiej odległości od siebie. Przed II wojną światową zakład zatrudniał ok. 550 robotników i 14 pracowników umysłowych, a urządzenia (tekturówki i ścierak) napędzane były energią wodną (1000 KM) i parową (250 KM).
Po drugiej wojnie światowej Zdzisław Hasfeld próbował zapobiec nacjonalizacji fabryki. Działania te doprowadziły do oskarżenia go przez komunistyczne władze o łapówkarstwo, za co w 1949 r. w pokazowym procesie został skazany na karę śmieci. Wyroku nie wykonano, jednak Hasfeld spędził w więzieniu wiele lat.
Po nacjonalizacji fabryka była podporządkowana początkowo Krapkowickim Zakładom Papierniczym w Kaletach, a od początku lat 50. Myszkowskim zakładom Papierniczym. Według danych z końca lat 50. XX w. w zakładzie eksploatowano aż piętnaście tekturówek i dwa ścieraki.
Na początku XXI w. w fabryce wprowadzono eksperymentalny system odzyskiwania włókien celulozowych z kartoników do pakowania żywności płynnej.
Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:
Szymczyk M., Polski przemysł papierniczy 1945–1989, Duszniki-Zdrój 2007.
Kisiel M., Fabryka Tektury dewastuje środowisko naturalne, (21.10.2005 r.) https://myszkow.naszemiasto.pl/fabryka-tektury-dewastuje-srodowisko-naturalne/ar/c8-6256275
Opracowanie:
Maciej Szymczyk