Mirków
Młyn papierniczy, Fabryka papieru / papiernia, Fabryka opakowań

Adres:

Lokalizacja na mapie orientacyjna – brak dokładnych danych
Mirków, woj. łódzkie

Lata działalności:

przed 1810 - 1888

Profil produkcji

papier czerpany, papier maszynowy, opakowania tekturowe

Asortyment produkcji

W 1858 r. wytwarzał około 2,9 tys. ryz papieru.

Wykaz właścicieli

  • K. Glauer (dzierżawca, później właściciel) – 1835
  • Leopold Kronenberg i Dom Handlowy S. Natanson i Synowie (właściciele) – 1871
  • Spółka akcyjna Mirkowskiej Fabryki Papieru – od 1874

Opis

Młyn papierniczy zlokalizowany w Mirkowie (okolice Wieruszowa i Chobanina). Powstał przed 1810 r. Był zlokalizowany na prawym brzegu rzeki Prosna. Sam budynek młyna, trzykondygnacyjny z suszarnią, wznosił się na palach nad wodą. Dodatkowo do zabudowań należała klejarnia oraz dom majstra. Młyn posiadał dwie kadzie i zatrudniał co najmniej pięciu czeladników i papiernika. Po kongresie wiedeńskim młyn znalazł się na samej granicy Królestwa Polskiego i Prus. Utrzymywano, że głównym źródłem dochodu właścicieli był przemyt.

Duży rozwój nastąpił w latach 1860–1865. Młyn został przekształcony w fabrykę papieru, która została znacznie rozbudowana. Zamontowano wtedy turbinę i maszynę papierniczą, która pozwoliła na produkcję 175 tys. funtów papieru rocznie. Jeszcze w 1879 r. zatrudniała ona zaledwie 40 robotników, a już w 1884 r. 568. W 1874 r. nastąpiła modernizacja zakładu i montaż nowej maszyny papierniczej pozwalającej na produkcję 2 mln funtów papieru rocznie.

W 1888 r. władze car­skie ze względów strategicznych, a czę­ściowo także i celnych (przemyt), nakazały likwidację fabryki w Mirkowie. Została więc przenie­siona do Jeziornej pod Warszawą. Przeprowadzka fabryki trwała przez kilka lat. Jeszcze w 1893 r. w Mirkowie zatrudnionych było przeszło 400 robotni­ków. Budynki fa­bryczne zostały roze­brane, a maszyny wywieziono do Jezior­nej.

Znaki wodne

madonna, pocztylion, Wieruszów, Mirków

Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:

Siniarska-Czaplicka J., Papiernictwo na ziemiach środkowej Polski w latach 1750–1850, „Studia z Dziejów Rzemiosła i Przemysłu” 1966, R. 6, s. 123–232.

Siniarska-Czaplicka J., Górska T., Kronika Papierni w Jeziornie od roku 1760, Warszawa 1980.

 

Opracowanie:

Marcin Wyszyński