Mroczkowice (niem. Egelsdorf)
Młyn papierniczy, Fabryka papieru / papiernia
Adres:
Lokalizacja na mapie orientacyjna – brak dokładnych danych
Mroczkowice, woj. dolnośląskie
Lata działalności:
1610 - 1903
Profil produkcji
papier czerpany, papier maszynowy
Asortyment produkcji
- papier czerpany
- papier do pisania i drukowania
- papier pakowy (później)
Wykaz właścicieli
- Zacharias Münch (właściciel i założyciel) – 1610
- Zacharias Münch (syn) – 1674
- Caspar Schwertner – 1676
- Johann Jakob Grundermann – 1694
- Heinrich Wilhelm Mönnich – 1714
- Johann Wilhelm Mönnich
- Carl Wilhelm Mönch
- Carl Adolf Wilhelm Münch – 1807
- Christian Wilhelm Leberecht Elssner – 1809
- Albert Wladow – 1850
- Robert Seidler – 1850
- Ernst Ferdinand Hempel – 1873
- Fritz Lang – do 1896
- Schlesische Cellulose und Papierfabriken – 1896–1903
Opis
Papiernia założona w 1610 r., po wojnie trzydziestoletniej brak o niej informacji. Wymieniona ponownie w 1674 r., od tego czasu działała bez większych przerw. Ostatni raz wzmiankowana w 1845 r. Była własnością papierników. Wartość młyna w 1694 r. wynosiła 1,8 tys. talarów śląskich. W latach 70. XVII w. dzierżawił ją Kaspar Schwerdtner. W 1714 r. właścicielem był papiernik Henryk Wilhelm Mönnich, około 1800 r. papiernik Münch. Wysokość rocznego czynszu gruntowego w 1676 r. wynosiła 3 srebrne grosze, natomiast po 1714 r. czynsz płacono w papierze w wysokości 7 ryz papieru pańskiego i 3 ryz papieru do pisania. Od 1809 r. papiernia płaciła czynsz mieszany w wysokości 6 talarów, 7 ryz papieru pańskiego i 3 ryz papieru do pisania oraz płaciła za łąkę i staw. W latach 1816–1821 papiernia zatrudniała 5–6 zbieraczy szmat. W 1821 r. zamontowano tu maszynę do cięcia szmat. W latach 1830 i 1845 wzmiankowane jest funkcjonowanie jednej kadzi. Na początku lat 50. XIX w. zainstalowano w młynie prowadzonym przez R. Seidlera maszynę papierniczą (firmy B. Sigla z Berlina). W następnych latach papiernia należała do rodziny Seidlera. W 1875 r. fabryka należała do Ernesta Hempla, a parę lat później była własnością Fritza Langa, który był jej właścicielem do 1896 r., gdy fabryka weszła w skład koncernu z Kunnersdorf – Schlesische Cellulose und Papierfabriken. Lang przestawił zakład z produkcji papieru do pisania i drukowania na wytwarzanie papierów pakowych. Z chwilą uruchomienia w Mroczkowicach celulozowni siarczynowej głównym surowcem była wytwarzana w niej masa. W 1903 r. koncern poniósł ogromną stratę – fabryka w Mroczkowicach spłonęła, już jej nie odbudowano.
Znaki wodne
Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:
Hössle F., Altenpapierühlen der Provinz Schlesien. Die Papiermühle Egelsdorf, „Der Papier-Fabrikant” 1936, z. 20.
Maleczyńska K., Dzieje starego papiernictwa śląskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków 1961.
Szymczyk M., Śląskie papiernictwo w okresie industrializacji kapitalistycznej, Duszniki-Zdrój 2000.
Opracowanie:
Karolina Dyjas