Mroczkowice (niem. Egelsdorf)
Młyn papierniczy, Fabryka papieru / papiernia

Adres:

Lokalizacja na mapie orientacyjna – brak dokładnych danych
Mroczkowice, woj. dolnośląskie

Lata działalności:

1610 - 1903

Profil produkcji

papier czerpany, papier maszynowy

Asortyment produkcji

  • papier czerpany
  • papier do pisania i drukowania
  • papier pakowy (później)

Wykaz właścicieli

  • Zacharias Münch (właściciel i założyciel) – 1610
  • Zacharias Münch (syn) – 1674
  • Caspar Schwertner – 1676
  • Johann Jakob Grundermann – 1694
  • Heinrich Wilhelm Mönnich – 1714
  • Johann Wilhelm Mönnich
  • Carl Wilhelm Mönch
  • Carl Adolf Wilhelm Münch – 1807
  • Christian Wilhelm Leberecht Elssner – 1809
  • Albert Wladow – 1850
  • Robert Seidler – 1850
  • Ernst Ferdinand Hempel – 1873
  • Fritz Lang – do 1896
  • Schlesische Cellulose und Papierfabriken – 1896–1903

Opis

Papiernia założona w 1610 r., po wojnie trzydziestoletniej brak o niej informacji. Wymieniona ponownie w 1674 r., od tego czasu działała bez większych przerw. Ostatni raz wzmiankowana w 1845 r. Była własnością papierników. Wartość młyna w 1694 r. wynosiła 1,8 tys. talarów śląskich. W latach 70. XVII w. dzierżawił ją Kaspar Schwerdtner. W 1714 r. właścicielem był papiernik Henryk Wilhelm Mönnich, około 1800 r. papiernik Münch. Wysokość rocznego czynszu gruntowego w 1676 r. wynosiła 3 srebrne grosze, natomiast po 1714 r. czynsz płacono w papierze w wysokości 7 ryz papieru pańskiego i 3 ryz papieru do pisania. Od 1809 r. papiernia płaciła czynsz mieszany w wysokości 6 talarów, 7 ryz papieru pańskiego i 3 ryz papieru do pisania oraz płaciła za łąkę i staw. W latach 1816–1821 papiernia zatrudniała 5–6 zbieraczy szmat. W 1821 r. zamontowano tu maszynę do cięcia szmat. W latach 1830 i 1845 wzmiankowane jest funkcjonowanie jednej kadzi. Na początku lat 50. XIX w. zainstalowano w młynie prowadzonym przez R. Seidlera maszynę papierniczą (firmy B. Sigla z Berlina). W następnych latach papiernia należała do rodziny Seidlera. W 1875 r. fabryka należała do Ernesta Hempla, a parę lat później była własnością Fritza Langa, który był jej właścicielem do 1896 r., gdy fabryka weszła w skład koncernu z Kunnersdorf – Schlesische Cellulose und Papierfabriken. Lang przestawił zakład z produkcji papieru do pisania i drukowania na wytwarzanie papierów pakowych. Z chwilą uruchomienia w Mroczkowicach celulozowni siarczynowej głównym surowcem była wytwarzana w niej masa. W 1903 r. koncern poniósł ogromną stratę – fabryka w Mroczkowicach spłonęła, już jej nie odbudowano.

Znaki wodne

Mroczkowice filigran z 1840 r.

Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:

Hössle F., Altenpapierühlen der Provinz Schlesien. Die Papiermühle Egelsdorf, „Der Papier-Fabrikant” 1936, z. 20.

Maleczyńska K., Dzieje starego papiernictwa śląskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków 1961.

Szymczyk M., Śląskie papiernictwo w okresie industrializacji kapitalistycznej, Duszniki-Zdrój 2000.

 

Opracowanie:

Karolina Dyjas