Osiecznica (niem. Wehrau)
Młyn papierniczy, Fabryka papieru / papiernia

Adres:


Osiecznica, woj. dolnośląskie

Lata działalności:

1585 - 1888

Profil produkcji

papier czerpany, papier maszynowy

Asortyment produkcji

  • papier czerpany
  • papier do pisania i drukowania

Wykaz właścicieli

  • Steffen Windter (dzierżawca papierni) – 1585
  • Paul Härtel – 1673
  • rodzina Müller – I poł. XVIII w.
  • Gottfried Reimann – 1759–1790
  • Neidhardt – po 1800
  • hrabia Solms – od lat 60. do I poł. lat 80. XIX w.
  • Reimann & Thonke – 1886
  • E. Hempel – 1887–1888

Opis

O młynie papierniczym w Osiecznicy pierwsza informacja pojawiła się w 1585 r., a miał być wówczas dzierżawiony przez Steffena Windtera. Kolejna informacja o tym młynie pojawiła się w marcu 1673 r. Wówczas Paul Härtel papiernik „na tamie” w Osiecznicy otrzymał od miasta Bolesławiec ostatnią ratę swego kredytu w wysokości 50 talarów. W 1765 r. hrabina Wilhelmina von Solms (małżonka hrabiego Johanna Christiana) postulowała o przyznanie dla młyna obszarów zbiórki szmat, bez których musiałby zaprzestać działalności. Stanowiłoby to dużą stratę, gdyż powstający tam papier posiadał wysoką jakość i cieszył się powodzeniem na Śląsku i w Polsce. W pierwszej połowie XVIII w. papiernia należała do rodziny Müller, w latach 1759–1790 zarządzał nią papiernik Gottfried Reimann, a po 1800 r. działał tu papiernik o nazwisku Neidhardt. Według danych z 1830 i 1845 r. w papierni w Osiecznicy eksploatowano dwie kadzie czerpalne, zatem zakład należał wówczas do grupy większych producentów papieru.

W drugiej połowie XIX w. stary młyn papierniczy w Osiecznicy został przekształcony w fabrykę papieru, jednak dokładna data unowocześnienia produkcji nie jest znana. W latach 1880–1883 papiernia miała należeć do firmy Hüttenmühlera z Ławszowej. W książkach adresowych przemysłu papierniczego w latach 70. i na początku lat 80. wymieniana jest papiernia w Kliczkowie, która należała do Solmsa, produkowała papier do pisania, a eksploatowano w niej jedną maszynę papierniczą. Zapisy te dotyczą najpewniej papierni w Osiecznicy. Być może Hüttenmühler nie był właścicielem zakładu, lecz dzierżawcą. Informacje o tej papierni po raz ostatni pojawiają się w książce adresowej na lata 1884/1885, a w następnym wydaniu (1886) znajdujemy wiadomość o będącej wcześniej własnością hr. Solmsa fabryce papieru maszynowego w Osiecznicy, należącej aktualnie do spółki Reimann & Thonke. Niedługo nowym właścicielem papierni został E. Hempel, który na jednej maszynie papierniczej wytwarzał „wszystkie rodzaje mocnych papierów ze szmat”. Kres działalności papierni nastąpił w 1888 r., a przyczyniła się do niego powódź, po której firma Hempla znajdowała się w upadłości.

Znaki wodne

Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:

Höβle F., Alte Papiermühlen der Provinz Schlesien, „Der Papierfabrikant”, 1936, edycja: Junker U., Die Papiermühlen im Regierungsbezirk Liegnitz in Schlesien, Bodnegg 2004, s. 21–22. (https://jbc.jelenia-gora.pl/Content/42231/46667_Papier_Schlesien.pdf).

Szymczyk M., Przemysł papierniczy w dolnym biegu Kwisy, „Przeglad Papierniczy” 2021, nr 8.

 

Opracowanie:

Maciej Szymczyk