Pabianice
Fabryka papieru / papiernia

Adres:

ul. Piłsudskiego 7
Pabianice, woj. łódzkie

Lata działalności:

ok. 1863 - 2001

Profil produkcji

papier maszynowy

Asortyment produkcji

  • papier pakowy, cewkowy, okładkowy
  • tektura makulaturowa
  • karton okładkowy, albumowy
  • papier nitrocelulozowy dla górnictwa i wojska, rolki papieru do dalekopisów (lata 90. XX w.)

Opis

Papiernia w Pabianicach powstała ok. 1863 r. za sprawą Leonarda Fesslera. Zakład początkowo wytwarzał papier głównie do pakowania tkanin wytwarzanych w Pabianicach i pobliskiej Łodzi. W 1874 r. nowym właścicielem zakładu został Robert Saenger. Jednak 5 lat później, po jego śmierci papiernię przejął spokrewniony z nim Artur Steinhagen. Pod koniec XIX w. przedsiębiorstwo zostało przekształcone w spółkę akcyjną pn. Towarzystwo Akcyjne Pabianickiej Fabryki Papieru Robert Saenger. W okresie międzywojennym papiernia weszła w skład koncernu Steinhagen i Saenger, skupiającego jeszcze zakłady w Myszkowie i Włocławku.

Po II wojnie światowej, w chwili nacjonalizacji fabryki, eksploatowano w niej dwie maszyny papiernicze (MP 1 o szer. 2,15 m, firmy H. Füllner, z 1895 r., MP 2, o szerokości 2,7 m, firmy Herbrandt, z 1896 r.). W okresie powojennym największe inwestycje w zakładzie przeprowadzono w latach 60. i 70. W 1968 r. zmodernizowano maszynę papierniczą nr 2, a w 1976 r. modernizacji poddano maszynę nr 1.

Na początku lat 90. XX w. wprowadzono w Pabianicach produkcję nowej odmiany papieru: nitrocelulozowego dla wojska i górnictwa. Dzięki ogromnemu zapotrzebowaniu na „papier wybuchowy” przedsiębiorstwu wiodło się coraz lepiej. W 1993 r. zakład stał się własnością spółki pracowniczej. Jednak w 1996 r. w zakładzie wybuchł pożar, który zniszczył część papierni. Halę produkcyjną odbudowano, jednak przedsiębiorstwo popadało w coraz większe długi. Produkcję zatrzymano na początku XXI wieku, a w kolejnych latach zakład popadał w ruinę. W 2015 r. budynki fabryczne zostały wyburzone.

Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:

Bałchan J., Fabryka papieru w Pabianicach pod zarządem rodziny Saengerów 1870–1930, „Rocznik Muzeum Papiernictwa” 2017, t. 11.

Bałchan J., Leonard Fessler – założyciel papierni w Pabianicach, „Rocznik Muzeum Papiernictwa”,  2015,  t. 9.

Byliśmy papierową potęgą, Życie Pabianic, 19.06.2011.

Gradecki J., 100 lat wojowania o papier 1914–2014, Łódź 2016.

Szymczyk M., Polski przemysł papierniczy 1945–1989, Duszniki-Zdrój 2007.

https://podroze.onet.pl/polska/lodzkie/opuszczone-lodzkie-zaklady-wyrobow-papierowych/gw7g939

 

 

 

Opracowanie:

Maciej Szymczyk