Asortyment produkcji

ścier brązowy, tektura ze ścieru brązowego

Opis

Fabryka tektury zlokalizowana była nad Kwisą, ok. 1 kilometra na północny wschód od wsi Przejęsław. W miejscu fabryki tektury wcześniej istniała bielarnia. W 1878 r. Hermann Schulz przebudował ją na tartak i ścieralnię. Prawdopodobnie w 1896 roku zakład przejęła rodzina Dauselt. Wilhelm Dauselt rozbudował fabrykę; o ile u schyłku XIX w. była ona stosunkowo niewielka, to przed II wojną światową eksploatowano w tam dwa warniki drewna, trzy wydajne ścieraki czteroprasowe i pięć tekturówek. Fabryka produkowała dziennie 6,5 t brązowych tektur i dawała zatrudnienie 60 osobom. Ponadto w tamtym czasie firma posiadała zakład filialny – ścieralnię w Luboszowie, którą Dauselt dzierżawił od księcia Solmsa. Przed 1925 r. zmodernizowano zakład: ręczne tekturówki zastąpiono wielositową kartoniarką o szerokości 1,85 m, dzięki czemu wydajność wytwórni wzrosła do 8-10 ton tektury na dzień. W 1929 r. fabrykę od Karla Dauselta kupili obywatele angielscy – bracia Frank, Lesl i Wiliam Filmer.  Zakładem zarządzał Wiliam, który przebywał na stałe w Przejęsławiu do 1939 r.

Jeszcze przed 1934 r. zwiększono możliwości produkcyjne kartoniarki do 15 ton na dobę. Znacznie wzrosła moc urządzeń energetycznych: eksploatowano wówczas 3 maszyny parowe o łącznej mocy 1500 KM oraz turbinę wodną Francisa o mocy 250 KM. Fabryka zatrudniała wówczas 80 osób.

W pierwszych dniach II wojny światowej Wiliam Filmer wyjechał do Berlina, a stąd samolotem amerykańskim przedostał się do Anglii. W czasie wojny fabryka formalnie nadal należała do braci Filmer, jednak zarząd nad zakładem sprawował Hugo Menzel, a produkcją kierował Kurt Gottwald.

Zakład działał do końca II wojny światowej. Według zestawienia z 1944 r. dysponował zbliżonym parkiem maszynowym jak w latach 30., a zatrudniał 74 osoby. W czasie działań wojennych uległ zniszczeniu w 85-90%.

Obecnie przy rzece istnieje elektrownia wodna. Do dziś zachowały się również inne budynki pofabryczne wraz z obiektem kotłowni i kominem.