Asortyment produkcji

• celuloza siarczynowa do 1978 r.
• papier od 1925 r.
• Obecny asortyment: papier makulaturowy, fluting, testliner, tektura tulejowa

Opis

W lipcu 1884 r. w Czułowie koło Tych spółka Seifert & Co. rozpoczęła budowę celulozowni siarczynowej. Inwestycja prowadzona była jednak nieudolnie, aż do chwili przejęcia jej w 1887 r. przez właściciela dużej fabryki papieru w Zakrzowie pod Wrocławiem firmę Korn & Bock do spółki z księciem pszczyńskim. Uruchomienie zakładu nastąpiło jeszcze w 1887 r . W czułowskiej celulozowni zastosowano 5 warników systemu „Ritter-Kellner”, które dostarczyła firma W. Fitzner. Produkowaną masę bieloną odwadniano na odwadniarce płaskositowej o szerokości 2,08 m, skonstruowanej przez firmę H. Füllner, a następnie wywożono do Zakrzowa. Po uzyskaniu przez fabrykę pełnych zdolności produkcyjnych, wytwarzano tam rocznie ponad 10 tys. t masy siarczynowej. Czułów leży na obszarze, który w 1922 r. został włączony do Polski.

W lipcu 1922 r. zakład został przejęty przez powołaną w tym celu polską spółkę akcyjną pod nazwą Górnośląska Fabryka Celulozy S.A. kontrolowaną przez rodzinę Szwarcsztajnów i Michała Płotnikoffa – właścicieli Kluczewskiej Fabryki Papieru. Celulozownia zaczęła mieć problemy ze zbytem swoich produktów. Trudno było firmie znaleźć odbiorców na rynku krajowym, który wykazywał zainteresowanie głównie tańszymi surowcami gorszych gatunków. Trudna sytuacja skłoniła spółkę do utworzenia w 1925 r. własnego oddziału papierniczego. Zainstalowano wówczas w Czułowie dwie maszyny samoodbierające o szerokości 1,8 m każda, przystosowane do produkcji jednostronnie gładkich papierów o gramaturze 25–40 g/m kw. W 1928 r. rozpoczęto przygotowania do uruchomienia produkcji waty celulozowej (ligniny), wyrobu niewytwarzanego dotąd w Polsce. Inwestycja ta miała na celu opanowanie części rynku krajowego kontrolowanego dotąd przez dostawców zagranicznych. Finalizacja tych planów nastąpiła dwa lata później, kiedy to uruchomiono w zakładzie maszynę przystosowaną do produkcji waty celulozowej, skonstruowaną przez firmę Maschinenfabrik AG. vorm. Wagner & Co. z Köthen. Rosnące zapotrzebowanie rynku krajowego na ligninę skłoniło spółkę do wybudowania we własnych warsztatach kolejnej tego typu maszyny. W 1930 r. zainstalowano nowy warnik celulozowy, a rok później podjęto starania mające na celu zakup kolejnej maszyny papierniczej. W 1932 r. zainstalowano w Czułowie odkupioną z nieczynnej fabryki w Wilnie maszynę samoodbierającą, którą 20 lat wcześniej skonstruowała firma z Köthen. Urządzenie to miało 2,25 m szerokości, a przystosowane było do produkcji 20 t jednostronnie gładkich papierów z celulozy dziennie. W następnych latach uruchomiono dwie kolejne maszyny: jedna przeznaczona była do produkcji kartonu, a druga do produkcji ligniny (wybudowana własnymi siłami). W połowie lat 30. zakład zatrudniał 300 robotników i 30 urzędników. Przed II wojną światową w Czułowie wytwarzano dziennie ponad 28 t papieru (8,4 tys. t rocznie) o gramaturze 18–300 g/m kw., 33 t celulozy (około 10 tys. t rocznie) i 2 t waty celulozowej (około 600 t rocznie).

W czasie działań wojennych fabryka została poważnie zniszczona, jednak zdołano uratować najważniejsze urządzenia produkcyjne. W celulozowni zachowały się 3 warniki z 1910 i 1930 r., w ścieralni ścierak i odwadniarka z 1925 r. Ponadto uratowano wytwórnię waty celulozowej z 2 maszynami oraz papiernię z 3 maszynami papierniczymi i 1 maszyną do produkcji kartonu.

W 1945 r. zakład przeszedł pod zarząd państwowy. W okresie PRL-u wprowadzono kilka nowych produktów, m.in. w 1948 r. uruchomiono wytwórnię podpasek higienicznych, w 1950 r. rozpoczęto produkcje kształtek do pakowania jaj, w 1966 r. uruchomiono produkcję papieru na filtry papierosowe, a w 1974 r. rozpoczęto eksploatację wydziału tektury klejonej. W 1978 r. zlikwidowano celulozownię siarczynową, której produkcja dała początek zakładowi. Wówczas zakończono także produkcję podpasek.

Po zmianie w Polsce ustroju uznano, że najlepszym rozwiązaniem dla fabryki będzie prywatyzacja. W 1995 r. na bazie przedsiębiorstwa utworzono spółkę skarbu państwa Silesianpap S.A. W kolejnym roku większościowy pakiet w spółce sprzedano francuskiej firmie OTOR, tworząc w Tychach spółkę OTOR-Silesia S.A. Nowa firma w 1997 r. uruchomiła w Tychach zupełnie nowy wydział produkcji tektury falistej.

W 2007 r. firma została kupiona przez konsorcjum inwestorów i rozpoczęła działalność pod nazwą TOP S.A., skupiając działalność na produkcji papierów opakowaniowych. Jednak już w 2011 r. sprzedano wydział przetwórstwa i produkcji tektury falistej firmie THIMM Verpackung & SAICA Pack, który odtąd prowadzony jest pod nazwą TOP THIMM Opakowania. Z kolei firma TOP S.A. wyspecjalizowała się w produkcji papieru makulaturowego (m.in. z opakowań wielomateriałowych), bobin, tektur litych i sklejanych.