Warszawa-Mokotów
Fabryka papieru / papiernia

Adres:

ul. Rakowiecka 37
Warszawa-Mokotów, woj. mazowieckie

Lata działalności:

1905 - 1958

Profil produkcji

papier maszynowy, papier pakowy, papier do druku

Asortyment produkcji

  • papier pakowy
  • papier do produkcji znaczków
  • papier do drukowania dokumentów, papierów wartościowych i banknotów – od 1924

Wykaz właścicieli

  • Zakład Karny. Ministerstwo Sprawiedliwości – od 1918
  • Państwowe Zakłady Graficzne (dzierżawa od Ministerstwa Sprawiedliwości) – od 1919
  • Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych – od 1926
  • Staatsdruckerei und Münze – 1943–1945
  • Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych – od 1945

Opis

Papiernia powstała w 1905 r. przy więzieniu na ul. Rakowieckiej, jako miejsce pracy więźniów. Podstawowym urządzeniem była maszyna płaskositowa skonstruowana przez firmę H. Füllner z Cieplic. W 1919 r., po utworzeniu Państwowych Zakładów Graficznych, których celem była produkcja m.in. banknotów i druków zabezpieczonych, przedsiębiorstwu temu wydzierżawiono papiernię przy ul. Rakowieckiej. W zakładzie nadal, obok specjalistów z dziedziny papiernictwa, zatrudniano więźniów. Jednak na maszynie z 1905 r. (nazwanej później MP2) nie zdołano uruchomić produkcji papieru zabezpieczonego. W 1924 r. w papierni mokotowskiej zainstalowano nową maszynę okrągłositową firmy Escher Wyss (Ravensburg, Szwajcaria), na której z sukcesem uruchomiono produkcję papierów na banknoty, akcje i obligacje. W 1929 r. maszynę tę przeniesiono na sąsiednią działkę za murami więzienia przy Al. Niepodległości 146, jednak ostatecznie planowano przenieść ją do gmachu PWPW przy ul. Wójtowskiej. Przedsięwzięcie to uniemożliwiła II wojna światowa i przejęcie wytwórni przez Niemców. W 1944 r. papiernia mokotowska została częściowo zniszczona, a produkcję udało się wznowić dopiero w 1947 r. W kolejnych latach pracowano nad przeniesieniem papierni do odbudowywanego gmachu PWPW, co nastąpiło w 1958 r. Tym samym zakład mokotowski zakończył działalność.

Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:

Jagodziński Z.K., Papiernia PWPW w Warszawie (1919–1958) [w:] Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. 1919–2008, Warszawa 2010.

 

Opracowanie:

Maciej Szymczyk