Zakrzów, Wrocław (niem. Sacrau)
Młyn papierniczy, Fabryka papieru / papiernia
Adres:
Zakrzów
Wrocław, woj. dolnośląskie
Lata działalności:
1843 - 1952
Profil produkcji
papier czerpany, papier maszynowy
Asortyment produkcji
Jako młyn – papier czerpany; jako fabryka – specjalizacja w produkcji tapet i kartonażu.
Wykaz właścicieli
- Hartmann (papiernik) – 1843
- Heinrich von Korn – od 1851
- firma Korn & Bock – od 1853
- Paperfabrik Sacrau GmbH – od 1893
- Richard Bergmann von Korn (wnuk Heinricha) – od 1907
- Ewald Schoeller – po 1929
- Wrocławskie Zakłady Wyrobów Papierowych, Fabryka Kartonażu Zakrzów – 1946
Opis
Papiernia założona w 1843 r. Była własnością papiernika Hartmanna. 10 lat później wprowadzono tu produkcję maszynową.
Po spaleniu papierni we Wrocławiu jej ostatni dzierżawca Hartmann kupuje w 1843 r. młyn zbożowy w Zakrzowie (obecnie część Wrocławia) i zakłada w nim papiernię, którą sprzedaje w 1851 r. Heinrichowi von Kornowi.
W 1852 r. Johann Andreas Bock odchodzi z papierni w Dąbrowicy, a w 1853 r. zawiązuje spółkę z Heinrichem von Kornem, aby współprowadzić fabrykę papieru w Zakrzowie. Dzięki jego doświadczeniu fabryka firmy Korn & Bock staje się jedną z dwóch największych na Śląsku.
Rok 1858 był przełomowy zarówno dla papierni, jak i dla miejscowości Zakrzów. Zaczęło się bowiem przekształcanie młyna papierniczego w pierwsze zakrzowskie przedsiębiorstwo przemysłowe. Zainstalowano liczne maszyny, z których wiele napędzano przy wykorzystaniu nurtu rzeki Dobrej płynącej podziemnymi tunelami pod budynkami papierni. Papiernia stała się największą wytwórnią papieru na Dolnym Śląsku – zatrudniała 120 pracowników, a jej sztandarową produkcją było wytwarzanie tapet. W 1869 r. zamontowano drugą maszynę papierniczą. W 1893 r. ze spółki ustąpił Bock, a Heinrich von Korn pozostał jej jedynym właścicielem. 9 lutego 1893 r. powstała firma Paperfabrik Sacrau GmbH, która zarządzała papiernią. W 1907 r. obiekt odziedziczył Richard Bergmann von Korn, wnuk Heinricha.
Światowy kryzys gospodarczy z 1929 r. okazał się początkiem końca papierni. W wyniku utracenia płynności finansowej rodzina von Korn nie miała już wpływu na losy zakładu. Podupadłą fabrykę przejęła firma Ewalda Schoellera.
Znaki wodne
Wykaz publikacji i linki na temat obiektu:
Maleczyńska K., Dzieje starego papiernictwa śląskiego, Wrocław–Warszawa–Kraków 1961.
Błaszczyk D., Sachs R., Słownik papierników śląskich do 1945 roku, „Rocznik Muzeum Papiernictwa” 2007–2010, t. 1–4.
Szymczyk M., Śląskie papiernictwo w okresie industrializacji kapitalistycznej, Duszniki-Zdrój 2000.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Papierfabrik_Sacrau
Opracowanie:
Karolina Dyjas