Wykaz właścicieli

• Tobias Funk, ok. 1680 r.
• Wilhelm Arwinsky, dzierżawca do 1748 r.
• Georg Berckin, 1750 r.
• Wilhelm Arwinsky, ponownie od 1755 r.
• Lorenz Franke – odbudowa młyna
• Benjamin Dame, 1805 r.
• Friedrich Wilhelm Schaffhirt, 1858 r.

Opis

Papiernia w Bielowie/Czetowicach była młynem, który najprawdopodobniej został założony już w II połowie XVI wieku (ok. 1574 r.) z inicjatywy margrabiny Katarzyny Brunszwickiej, małżonki Jana z Kostrzyna (Hans von Küstrin), po ślubie otrzymała ona w zarząd księstwo krośnieńskie, w Krośnie Odrzańskim spędziła także swoje wdowie lata (1571-1574). Katarzyna była także inicjatorką założenia papierni w Dębnie (Neudamm) <https://papiernie.pl/lokalizacja/debno-neudamm/>. Pierwszym odnotowanym dzierżawcą-papiernikiem w Bielowie był Tobias Funk, który prowadził tu działalności papierniczą ok. 1680 r. Młyn posiadał przywilej wydany w 1680 r. na zbiórkę szmat w okolicy Krosna, Lubska i Sulechowa (niem. Crossen, Sommerfeld, Züllichau). W ramach czynszu dostarczał papier kancelaryjny do urzędu w Krośnie.

W XVIII wieku młyn był w złej kondycji i w czasach dzierżawcy Wilhelma Arwinsky’ego w 1748 roku, urząd nie chciał już ponosić wysokich kosztów naprawy i sprzedał młyn. W 1750 r. papiernik Georg Berckin z Kostrzyna (Küstrin), który prawdopodobnie przybył z papierni w Dębnie, postanowił zbudować nowy budynek. Oprócz szerokiego wsparcia ze strony państwa, otrzymał także drewno niezbędne do budowy. Pomimo opieki państwa nad pracami, Berckin nie poczynił żadnych postępów. Po kilku latach porzucił rozpoczęte prace i uciekł, nie wiadomo dokąd. Rząd poczuł się zmuszony do sprzedaży papierni i w 1755 r. przekazał ją ponownie Arwinskiemu, za 850 talarów. Jego działalność przypadła na trudny okres wojny siedmioletniej, nastąpił wówczas nieprzewidziany spadek dostępności szmat. Arwinsky nie był już w stanie wypełniać swoich zobowiązań i musiał opuścić papiernię. W noc sylwestrową 1763 r., na krótko przed końcem wojny, papiernia spłonęła. Młyn został odbudowany przez mistrza papierniczego Lorenza Franke. W statystykach z 1805 r. zajmował 62 miejsce w Prusach, zatrudniał 6 pracowników, całkowita produkcja przynosiła dochód 1,294 Rthlr. W 1805 r. wymieniany jest papiernik Benjamin Dame (również jako Dahme). W 1809 młyn zatrudniał 10 pracowników, produkując papier o wartości 3,194 Rthlr. W 1858 Friedrich Wilhelm Schaffhirt wymieniony jako producent papieru w Czetowicach (niem. Zettitz bei Crossen)

Obiekt został sprzedany w 1860 r., gdyż nie był już w stanie konkurować z produkcją maszynową.

Papiernik Schaffhirt przeniósł się do Radnicy (Rädnitz), gdzie posiadał młyn parowy.

Młyn funkcjonował pod kilkoma nazwami: Zettritzer Papiermühle, staatliche Papiermühle im Amt Krossen, Bielow

Znaki wodne

Pruski orzeł i napis CROSSEN oraz inicjały BD